Tanzimat Edebiyatı ve Genel Özellikleri

1876 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı ile birlikte, hemen hemen her alanda kökten değişiklikler meydana gelmiş ve her alanda insanlar yeniliklere ayak uydurmuştur. Bu alanlardan biri de Tanzimat Edebiyatı’dır. Tanzimat Edebiyatı, döneminin en güçlü kalemlerini bir araya getiren edebiyat çeşididir. Bu edebiyatta sistematik bir çizgi olmakla birlikte, hem bu akımın çizgisini hem de kendi çizgisini harmanlayarak, eser ortaya koyanlar da olmuştur.

Tanzimat Edebiyatı’nın ilk hareketini Mustafa Reşid Paşa başlatmıştır. Tabii ki o zamanlar Gülhane Hattı Humayunu olarak biliniyordu ve Tanzimat Fermanına giden yolun fitilini ateşlemiştir. Tabii ki daha sonra Tercuman- Ahval belgesi de bunun tam olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yine Agah Efendi ile Şinasi de bu bağlamda çok büyük emekler harcamıştır.

Tanzimat Edebiyatı Genel Özellikleri

Daha önce Divan Edebiyatı’nda yer almayan eleştiri, anı, hikaye, roman ve tiyatro ile makale gibi edebi türler, ilk defa bu edebiyatta işlenmiştir.

En önemli takip edilen ve benimsenen kişiler Montesque, Voltaire ve Roussesau olmuştur. İşte bu yazarların etkisinde içerikler oluşturulmuştur. Direktör Ali Bey’in yanı sıra Ahmet Mithat, Namık Kemal, Ziya Paşa ve Şinasi, bu edebiyatın en önemli temsilcilerindendir.

Abdulhak Hamit de daha sonra bırakmakla birlikte, bir süre bu edebiyatın çizgisinde eserler ortaya koymuştur.

Doldurma sözler kullanılarak asıl düşünceden farklı bir üslup, bu edebiyatın en önemli özelliklerinden biridir. Nazım biçimi ise Divan Edebiyatı ile benzerlikler göstermiştir. Konu birliği ile birlikte bütün güzelliğe daha fazla önem gösterilmiş ve parça güzelliği bir kenara atılmıştır.Hece vezni daha yoğun kullanılmıştır.