Türkiyede Seçme ve Seçilme Hakkı

Türkiye Cumhuriyet’i kurulduktan sonra, sosyalleşme noktasında birçok inkılaba imza atılmış ve birçok alanda modern değişimler yapılmıştır. Bunlardan biri de seçme ve seçilme hakkının kadınlara verilmesi idi. Aslında o zamana kadar, Avrupa’nın günümüzdeki medeni topluluklarından bir çoğunda dahi, bu hak kadınlara verilmemişti ancak Atatürk ve arkadaşları, çabuk davranmış ve bunu kanun ile tüm dünya’ya ilan etmiştir.

Kadınların siyasi hayatta var olabilmelerinin önünü açan bu yasa ile birlikte, artık kadınlar da birer mebus, birer belediye reisi ve hatta cumhur reisi olabilecekti. İşte bu hak 1930’larda, bir dizi değişikliğin başlaması ile yavaş yavaş verildi.

Bir anda, tüm seçilme haklarının verilmesinin yerine, önce belediyelerde, köylerde ve kasabalarda, seçilme hakkı tanınmış ve son olarak da 1934 yılında Anayasa ve Seçim Kanunu adlı bir yasa çıkarılarak, bu yasa çerçevesinde bir değişiklik yapıldı. Buna göre artık kadınlar, tüm siyasi mecralarda, seçme ve seçilebilme hakkını kazanmıştır.

Kadınların Seçimlere İlk Defa Katıldığı Tarihler ve Katılan Kişiler

Türkiye tarihinin ilk siyasi seçimini, 1930 yılında Cumhuriyet Halk Fırkası ile İzmir’de seçimler yapılmış ve buradaki belediyeleri Hasane Nalan ve Benai Nevzat adında kadın adaylar katılarak kazanmışlardır. Artvin’de ise Sadiye Hanım başkan seçilmiştir.

Köy muhtarı olarak seçme ve seçilme hakkını ise 26 Ekim 1933’te kazanmıştır ve bu tarihten sonra artık kadınlar da seçme ve seçilme hakkını köy muhtarı olarak elde etmiştir.